Ομηρικά έπη: μελέτη, σχόλια και διδασκαλία
Η προέλευση της πρώτης ομηρικής επικής ύλης, η ανασύσταση του αυθεντικού κειμένου και η παροχή επεξηγηματικών σημειώσεων αποτελούν πεδίο μελέτης από την αρχαιότητα. Στην ελληνιστική Αλεξάνδρεια, φιλόλογοι συνέκριναν ομηρικά χειρόγραφα για να καταλήξουν σε ένα κείμενο απαλλαγμένο από λάθη και προσθήκες στίχων. Σχόλια λογίων στο περιθώριο των ομηρικών ποιημάτων (marginalia) κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, εναλλακτικές αναγνώσεις, κριτική επεξήγηση και ερμηνεία των κειμένων.
Σχόλια παλαιὰ τῶν πάνυ δοκίμων εἰς τὴν Ὁμήρου Ἰλιάδα.
Ἐτυπώθη ἐν Ρώμῃ: παρὰ τὸν Κυρίνου λόφον,
ἐν τῆ οἰκίᾳ Ἀγγέλου τοῦ Κολλωτίου, 1517.
Πρώτη και σπανιότατη έκδοση των Σχολίων στην Ιλιάδα που αποδίδονται στον Έλληνα λόγιο και γραμματικό Δίδυμο το Χαλκέντερο (63 π.Χ. -10 μ.Χ.). Την επιμέλεια της έκδοσης είχε ο Ιανός Λάσκαρις (1445-1534) που σχεδίασε τα τυπογραφικά στοιχεία στη Φλωρεντία. Εκδόθηκε στο τυπογραφείο του Ελληνικού Γυμνασίου ο που ίδρυσε ο Πάπας Λέων Ι΄ το 1514 στον Κυρινάλιο λόφο της Ρώμης και λειτούργησε με τη φροντίδα του Ιταλού φιλολόγου και ανθρωπιστή Angelo Colocci (1467-1549).
Πορφυρίου φιλοσόφου Ὁμηρικὰ ζητήματα. Τοῦ αὐτοῦ Πορφυρίου Περὶ τοῦ ἐν Ὀδυσσείᾳ τῶν νυμφῶν ἄντρου. Porphyrii philosophi Homericarum quaestionum liber. Et De nympharum antro in Odyssea opusculum. Romae: in Gymnasio Mediceo ad Caballinum Montem, 1518.
Εκδότης ο Ιανός Λάσκαρις. Σχόλιο του νεοπλατωνιστή φιλοσόφου Πορφύριου (234-305) σε έντεκα στίχους από τη Ραψωδία 13 της Οδύσσειας, όπου ο Όμηρος περιγράφει το σπήλαιο των νυμφών Ναϊάδων στο νησί της Ιθάκης. Το «Gymnasium Mediceum ad Caballinum Montem» ήταν το Ελληνικό Γυμνάσιο που ίδρυσε ο Πάπας Λέων Ι΄ το 1514 στον Κυρινάλιο
λόφο της Ρώμης με σκοπό την ενίσχυση των ελληνικών σπουδών και την εκτύπωση κλασικών ελληνικών κειμένων, υπό την καθοδήγηση του Έλληνα λόγιου Ιανού Λάσκαρι (1445-1534) και του μαθητή του Μάρκου Μουσούρου (1470-1517).
Heraclidis Pontici, qui Aristotelis aetate vixit, Allegoriae
in Homeri fabulas de dijs, nunc primum e Graeco sermone
in Latinum translatae, Conrado Gesnero. Basileae:
[ex officina Ioannis Oporini, 1544].
Ομηρικές αλληγορίες από τον Έλληνα πλατωνικό φιλόσοφο του 4ου αιώνα Ηρακλείδη Ποντικό. Τυπώθηκε στη Βασιλεία από τον Ελβετό ουμανιστή τυπογράφο Johannes Oporinus (Johannes Herbster ή Hans Herbst, 1507-1568).
Διδύμου τοῦ παλαιοτάτου εἰς τὴν Ὀδύσσειαν ἐξήγησις.
Didymi antiquissimi auctoris Interpretatio in Odyssea.
Venetiis: In aedibus Aldi, et Andreai Asulani, 1528
Πρώτη έκδοση (editio princeps) των Σχολίων στην Οδύσσεια που αποδίδεται
στον Έλληνα λόγιο και γραμματικό Δίδυμο Χαλκέντερο (63 π.Χ. – 10 μ.Χ.).
Το έργο εκδόθηκε στη Βενετία από τον τυπογράφο Andrea Torresano
(1451-1529), συνεργάτη του Aldo Manuzio.
Εὐσταθίου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης παρεκβολαὶ εἰς τὴν Ὁμήρου Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσειαν μετὰ εὐπορωτάτου καὶ πάνυ ὠφελίμου πίνακος. Romae: apud Antonium Bladum impressorem cameralem, 1542-1550.
Πρώτη έκδοση (editio princeps) των σχολίων στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια από το Βυζαντινό λόγιο και κληρικό Ευστάθιο Θεσσαλονίκης (περ. 1115-1195/6). Πρόκειται για μια σημαντικότατη συλλογή αποσπασμάτων έργων προγενέστερων σχολιαστών του Ομήρου.
Εξαιρετικά σπάνιο αντίτυπο τυπωμένο σε περγαμηνή που αντανακλά το συλλεκτικό πνεύμα του Ιωάννη Γεννάδιου. Περίτεχνη βιβλιοδεσία του 20ου αιώνα από τον W. T. Morrell από μπλε μαροκινό δέρμα και πλούσιο επίχρυσο διάκοσμο με μονόγραμμα και ex-libris Ιωάννου και Ανθής Γενναδίου.
Ὁμήρου καὶ Ἡσιόδου ἀγών
Geneva: excudebat Henr. Stephanus, 1573.
Έκδοση του έργου Homeri et Hesiodi certamen, ενός φανταστικού ποιητικού αγώνα ανάμεσα στον Όμηρο και τον Ησίοδο. Η έκδοση περιέχει, επίσης, τη βιογραφία του Ομήρου από τον Ηρόδοτο τον Αλικαρνασσέα και τον Πλούταρχο, καθώς και έναν πρόλογο του Henri Estienne. Τυπώθηκε στη Γενεύη από το Γάλλο τυπογράφο, φιλόλογο, ελληνιστή και ανθρωπιστή Henri Estienne (Henricus Stephanus, 1531-1598).
Ὁμήρου Ἰλιάδος ἐξάμετρος ἁπλοελληνικὴ
μετάφρασις πρὸς χρῆσιν τῶν σχολείων
καὶ τῶν παρθεναγωγείων, ὑπὸ Β. Ἀποστολίδου.
Ἐν Ἀλεξανδρείᾳ: Penasson, V., 1888.
Σχολικό εγχειρίδιο για τη διδασκαλία του Ομήρου σε ελληνικά σχολεία της Αλεξάνδρειας. Με χειρόγραφη επιστολή του ιατρού και μεταφραστή Βασιλείου Αποστολίδη (1827 -1910).
Ὁμήρου Ἰλιὰς παραφρασθεῖσα καὶ ὁμοιοκαταλήκτως στιχουργηθεῖσα […] παρὰ Γεωργίου Ρουσιάδου.
Ἐν Βιέννῃ: Ἑλληνικὸ τυπογραφεῖο Χιρσφέλδ, 1817-1819.
Πρώτη έκδοση παράφρασης της Ιλιάδας του Ομήρου από το Γεώργιο Ρουσιάδη, που κυκλοφόρησε σε δεκατρείς τόμους με πλούσια εικονογράφηση. Ο Γεώργιος Ρουσιάδης (1783-1852) ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας και λόγιος. Εργάστηκε σαν δάσκαλος στις ελληνικές κοινότητες της Βιέννης και της Πέστης.
Homère, Odyssée, chant I, traduit par E. Lefranc. Nouvelle Bibliothèque grecque des aspirants au baccalauréat ès-lettres. Paris: Jules Delalain, 185?
Γαλλικό σχολικό εγχειρίδιο για τη διδασκαλία του Ομήρου για χρήση των υποψηφίων για το απολυτήριο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.